Biblia gdańska, panie i panowie, to nie byle jaki starocie, lecz dynamicznie odnawiająca się klasyka. Coś jak vintage jeansy, które nagle znowu są na fali. Więc jeśli zastanawiasz się, co to jest uwspółcześniona Biblia gdańska, ten artykuł jest dla ciebie jak znalazł. Omówimy zarówno jej protestanckie korzenie, jak i jak jej nowoczesne wydania wpisują się w dzisiejsze potrzeby społeczności. Tak, odkryjesz, że Biblia może być nie tylko przekładem słów, ale i kulturowym fenomenem.
Co to jest Biblia gdańska i dlaczego jest ważna?
Zacznijmy od genezy sprawy. Biblia gdańska została opublikowana po raz pierwszy w 1632 roku. Tak, to już prawie 400 lat! Jest to przekład zorganizowany przez polskich protestantów i przez nich uznawany za jedyny słuszny. Jest więc to księga, która ma swoje miejsce w historii, ale co ważniejsze – w sercach ludzi. Język polski w niej użyty to nie byle jaki język – to nasza historia, kultura i duchowość zamknięte w literach.
No i skoro mowa o języku, to warto dodać, że Biblia gdańska to jedno z najstarszych i najważniejszych tłumaczeń Pisma Świętego na język polski. Na kartach tej Biblii odbijają się echo reformacji, ducha protestanckiego i nie tyle zmagań teologicznych, co pragnienia zbliżenia się do Boga.
I jeszcze jeden punkt na korzyść. Ta księga była używana przez polskich ewangelików, jako podstawowy przekład. Mówimy o tradycji, o pewnym ciągu duchowym, który ma swoje korzenie w czasach, gdy nie tylko ziemia była płaska, ale i druk był luksusem.
Jakie cechy zawiera oryginalny przekład Biblii gdańskiej?
Podniesienie zasłony tajemnicy zaczynamy od tego, co stanowi rdzeń oryginalnego przekładu. Oryginalny egzemplarz Biblii gdańskiej to coś więcej niż tylko zbiór słów. Jest to księga, która łączy słownictwo i gramatykę tamtych czasów w sposób, który był zrozumiały dla odbiorców XVII wieku. A co z tekstem? Wiernie przetłumaczone i zawiera nie tylko Stary, ale i Nowy Testament. A6? Tylko format, panie i panowie, ale jakże znaczący.
Warto też zaznaczyć, że oryginalny przekład nie omijał tak zwanych apokryfów, czyli tych ksiąg, które w niektórych kręgach protestanckich nie były zawsze uznawane za kanoniczne. Mówimy tu o księgach jak Ezdrasz czy Manasses. Wiesz, trochę jak dodatkowe sceny w reżyserskiej wersji filmu. Nie każdy je ogląda, ale dla znawców to prawdziwa perła.
Czym różni się uwspółcześniona Biblia gdańska od oryginalnej?
Zmieniają się czasy, zmienia się i Biblia. Uwspółcześniona Biblia gdańska, znana też jako UBG, to odświeżony wydruk tej protestanckiej klasyki. Nie boimy się słowa: to jest remaster. Przede wszystkim modernizacja słownictwa i gramatyki. No przecież nikt już nie mówi „nasienie” czy „rzekł Bóg” jak za dawnych lat.
Oprócz tego współczesne wydania zawierają nowości jak komentarze czy mapy. To jak odtworzenie starego filmu w 4K – historia ta sama, ale jakość obrazu i dźwięku na czasie. Czy to dobrze? Zależy dla kogo. Dla konserwatywnego odbiorcy to herezja, ale dla młodszego pokolenia – błogosławieństwo.
Jakie są nowości w uwspółcześnionym wydaniu?
Jeżeli myślisz, że uwspółcześniona Biblia gdańska to tylko lifting językowy, jesteś w błędzie. Jest tu kilka rzeczy, które warto zaznaczyć. Po pierwsze, nowa Biblia gdańska zawiera wszelkie dodatki, jakie można sobie wyobrazić: komentarze, mapy, a nawet wykazy imion i miejsc. To taki mały survival kit dla każdego, kto chce zgłębić tajemnice tej księgi.
Warto też dodać, że zaszły zmiany w wydawnictwach i księgarniach, które oferują nową wersję. Jeżeli kiedyś można było nabyć Biblie tylko w specjalistycznych miejscach, dziś znajdziesz je nawet w głównym nurcie. Wydawnictwo „Wrota Nadziei” to jedno z nich, które nie boi się innowacji i świeżego podejścia do tematu.
Kto jest głównym odbiorcą uwspółcześnionej Biblii gdańskiej?
Chociaż można by pomyśleć, że głównym odbiorcą jest nowe pokolenie, to nie jest takie proste. Owszem, młodsi czytelnicy docenią nowoczesny język i dodatki. Ale także starsze pokolenie, które pamięta oryginalny przekład, może znaleźć coś dla siebie w nowej wersji. Dlaczego? Bo to nadal ta sama historia, ten sam duch, te same wartości. Tylko opakowanie jest nowe.
Biblia Gdańska: co warto wiedzieć nie tylko o tym wydaniu?
Rozważając różne wydania Biblii Gdańskiej, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów, które ją wyróżniają. Początki tego przekładu sięgają 1632 roku, kiedy to zebrać zaczęto pierwsze fragmenty tekstu. Stworzył Bóg pierwotne wydanie Biblii Gdańskiej w celu zaspokojenia duchowych potrzeb ewangelicznych chrześcijan, którzy byli pilni w szukaniu nauk, jakie oferuje Pismo Święte. Jan, jako jedna z najważniejszych postaci Nowego Przymierza, był również przedstawiony w tym tłumaczeniu, które różniło się od innych przekładów, takich jak Biblia Warszawska. Odróżnić można je między innymi przez język i styl, który w przypadku Biblii Gdańskiej skupiał się na ściślejszym oddaniu oryginalnych tekstów.
Duch Boży unaszał nad wodami w pierwotnej wersji, a światłość była oddzielona od ciemności, podobnie jak w tekście biblijnym. Tekst zawierał również słowa takie jak „bydło”, „zwierz”, „ptactwo”, „rozmnaża na ziemi”, „napełniajcie ziemię”, „panujcie nad rybami”, „wszelkie ziele”, „wszelkie drzewo” i „owoc drzewa”, oddając pełnię opisu stworzenia świata. Pomiędzy Starym i Nowym Testamentem, owoc tego tłumaczenia był szeroko przyjęty przez społeczność ewangeliczną. Dzień szósty stworzenia był zakończeniem tej fundamentalnej relacji Boga z ludźmi i naturą, co z kolei pomagało w zrozumieniu głębszego znaczenia bycia stworzonym na „podobieństwo” Boga.
Warto też zauważyć, że w roku 1975 pojawiła się lista dodatków i poprawek do Biblii Gdańskiej. Ta wersja była jednym z najpopularniejszych wydań i wprowadziła wiele nowości, takich jak komentarze autorstwa teologów i naukowców, czy mapy miejsc opisanych w Biblii. Zawierała jedynie księgi kanoniczne, co było wynikiem długotrwałego procesu wyparcia apokryfów z protestanckiego kanonu. Ptactwo niech się rozmnaża, rozmnażać się i zebrać w jedno miejsce — te i inne frazy zostały zachowane w sposób, który błogosławił czytelnika wiedzą i inspiracją.
Różne wydania Biblii Gdańskiej to także refleksja na temat ewolucji języka i kultury. Dzięki pracy takich osób jak Ted, który współtworzył jeden z nowszych przekładów, udało się stworzyć wersję, która nawiązuje do współczesnych potrzeb społeczności chrześcijańskiej, nie tracąc na głębi i autentyczności oryginalnego przekładu. Uwzględniając tę ewolucję, łatwiej zrozumieć, jak Jezus i jego nauki są reprezentowane w różnych kontekstach i jak te różne wydania pozwalają na głębsze zrozumienie zarówno Starego, jak i Nowego Testamentu.
Podsumowanie
Zmieniające się czasy wymagają adaptacji, nawet jeśli chodzi o takie klasyki jak Biblia gdańska. Czy warto sięgnąć po uwspółcześnioną wersję? Bez wątpienia, zwłaszcza jeśli jesteś ciekaw, jak starodawne słowa mogą brzmieć w nowoczesnym kontekście. Jedno jest pewne: niezależnie od wersji, przesłanie pozostaje takie samo. Bo choć język i kultura się zmieniają, słowo Boga pozostaje wieczne.
Może warto dodać, że autorem UBG jest jakiś Amerykanin, udający Polaka. Gdy do niego zadzwonisz, to po chwili rozmowy już wiesz, że nie rozmawiasz z Polakiem. Przyjął sobie imię Józef, żeby brzmiało po polsku, ale to nie Polak. Przyleciał ze Stanów, wziął BG i je zniszczył, pod przykrywką uwspółcześnienia! Zmian jest tak wiele, że aż chce się płakać! Nie ma już Azazela, którego zastąpił kozioł ofiarny (Kapłańska 16). Bóg nie nadaje już naszemu gatunkowi nazwy „człowiek”, tylko zmienia się to w nadanie mężczyźnie i kobiecie imienia „Adam” (Rodzaju 5:2). Czyli Bóg nadał Ewie imię Adam? Wpisuje się to znakomicie w dzisiejszy trend gender, ale chyba nie o to tam chodziło.
Przekład strasznie słaby – nie polecam! Lepiej pozostań przy naszym oryginalnym, polskim przekładzie, czyli przy BG.